[Tư tưởng Hồ Chí Minh] Chương 4 [Part 1]| Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam

Tóm tắt Nội dung Video về Tư Tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng Sản Việt Nam

Key Concepts:

• Vai trò, bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
• Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam: kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin, phong trào công nhân và phong trào yêu nước.
• Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền: lãnh đạo, đầy tớ của nhân dân, dân là chủ.
• Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh: quy luật tồn tại và phát triển, nội dung công tác xây dựng Đảng.

4.1 Quan Niệm của Hồ Chí Minh về Vai Trò, Bản Chất của Đảng Cộng sản Việt Nam

4.1.1 Sự Ra Đời của Đảng Cộng sản Việt Nam

• Hồ Chí Minh là người sáng lập, xây dựng và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng là bộ tham mưu sáng suốt, kiên cường của giai cấp công nhân và dân tộc.
• Tiếp thu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin: Hồ Chí Minh vận dụng học thuyết Mác về Đảng Cộng sản và học thuyết về Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.
• Quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin:
  • Mác và Ăngghen: Thành lập Đảng cộng sản ở các nước tư bản chủ nghĩa để lãnh đạo giai cấp vô sản làm cách mạng vô sản. Khẩu hiệu: "Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại".
  • Lênin: Bổ sung, mở rộng khẩu hiệu của Mác-Ăngghen thành "Vô sản các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại". Nêu ra hai yếu tố cơ bản cho sự ra đời của Đảng Cộng sản: sự kết hợp của chủ nghĩa Mác với phong trào công nhân.
• Sáng tạo của Hồ Chí Minh: Bên cạnh hai yếu tố của chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh nhấn mạnh yếu tố thứ ba là phong trào yêu nước Việt Nam.
  • Bài "Thường thức chính trị" (1953): "Đảng kết hợp phong trào cách mạng Việt Nam với chủ nghĩa Mác-Lênin".
  • Bài "30 năm hoạt động của Đảng": "Chủ nghĩa Mác-Lênin kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước đã dẫn đến việc thành lập Đảng cộng sản Đông Dương".
• Vai trò của giai cấp công nhân:
  • Giai cấp công nhân Việt Nam tuy ít về số lượng nhưng có các đặc điểm: kiên quyết, triệt để, tập thể, có tổ chức, kỷ luật, gắn bó với sản xuất, có tinh thần trách nhiệm cao, có khả năng thấm nhuần tư tưởng cách mạng nhất (chủ nghĩa Mác-Lênin).
  • Giai cấp công nhân Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo vì có chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng đấu tranh, xây dựng Đảng theo chủ nghĩa Mác-Lênin, đề ra chủ trương, đường lối, khẩu hiệu cách mạng, lôi cuốn giai cấp nông dân và tiểu tư sản vào đấu tranh.
• Lý do phong trào yêu nước là yếu tố quan trọng:
  1. Vị trí, vai trò to lớn của phong trào yêu nước: Chủ nghĩa yêu nước là giá trị tinh thần trường tồn, nhân tố chủ đạo quyết định sự nghiệp chống giặc ngoại xâm.
  2. Mục tiêu chung: Phong trào công nhân và phong trào yêu nước đều có mục tiêu giải phóng dân tộc. Mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam với đế quốc Pháp xâm lược và tay sai.
  3. Phong trào nông dân: Nông dân chiếm đa số, là đồng minh tự nhiên của giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân phần lớn xuất thân từ nông dân.
  4. Phong trào yêu nước của trí thức: Trí thức là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự kết hợp các yếu tố để ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam.

4.1.2 Vai Trò của Đảng Cộng sản Việt Nam

• Đánh giá cao vai trò của Đảng: Nếu không có Đảng, cách mạng Việt Nam không thể giành thắng lợi.
• Sức mạnh của nhân dân: Chỉ được tổ chức, phát huy khi được tập hợp, đoàn kết và lãnh đạo bởi Đảng Cộng sản Việt Nam.
• Khẳng định của Hồ Chí Minh: "Lực lượng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam rất to lớn, vô cùng vô tận, nhưng lực lượng cần có Đảng lãnh đạo thì mới chắc chắn giành thắng lợi. Giai cấp mà không có Đảng lãnh đạo thì không làm cách mạng được."
• Tác phẩm "Đường cách mệnh" (1927): "Cách mạng trước hết phải có cái gì? ... Cách mạng trước hết là phải có đảng cách mạng, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với các dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp ở mọi nơi. Đảng có vững cách mạng mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy."
• Vai trò lãnh đạo: Đảng lãnh đạo để quần chúng không bị lạc phương hướng, nhận định rõ tình hình, đường lối, định phương châm đúng đắn.
• Sự ra đời, tồn tại và phát triển của Đảng: Phù hợp với quy luật phát triển của xã hội. Đảng không có mục đích tự thân mà vì lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động, toàn thể dân tộc và nhân dân tiến bộ trên thế giới.
• Tính quyết định hàng đầu: Không có tổ chức chính trị nào có thể thay thế được Đảng.
• Lịch sử chứng minh: Từ khi Đảng ra đời (1930), cách mạng Việt Nam bước sang trang sử mới, có đường lối rõ ràng.
• Khẳng định của Hồ Chí Minh: "Giai cấp lao động và các dân tộc bị áp bức ở những nơi khác cũng có thể tự hào rằng lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của một dân tộc thuộc địa nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo thành công Cách mạng, nắm chính quyền trong toàn quốc."
• Vai trò lãnh đạo trong suốt chặng đường cách mạng:
  • Chấm dứt tình trạng khủng hoảng về sự lãnh đạo cách mạng kéo dài mấy chục năm đầu thế kỷ XX.
  • "Việc thành lập Đảng là một bước ngoặt vô cùng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam ta, nó chứng tỏ rằng giai cấp vô sản ta đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng."
  • Đảng ra đời làm cho cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới.
• Giữ vững chính quyền sau Cách mạng tháng Tám: Lãnh đạo nhân dân vượt qua khó khăn, chống lại nhiều kẻ thù.
• Công cuộc đổi mới: Do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, đạt được nhiều thành tựu to lớn.

4.1.3 Bản Chất của Đảng Cộng sản Việt Nam

• Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, mang bản chất của giai cấp công nhân.
• Tuân thủ quan điểm của Lênin: Về xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân.
• Lý giải của Hồ Chí Minh về bản chất giai cấp công nhân của Đảng:
  1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: Giai cấp duy nhất gánh vác sứ mệnh lịch sử lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi cuối cùng.
  2. Nền tảng tư tưởng của Đảng: Chủ nghĩa Mác-Lênin. Mục tiêu, đường lối của Đảng vì độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người.
  3. Nguyên tắc của Đảng kiểu mới: Đảng không chỉ kết nạp những người ưu tú trong giai cấp công nhân mà còn kết nạp cả những người ưu tú trong các giai cấp nông dân, trí thức và các thành phần khác đã được rèn luyện, thử thách, giác ngộ và tự nguyện chiến đấu trong hàng ngũ của Đảng.
• Điểm mới của Hồ Chí Minh: Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân, nhưng đồng thời còn là Đảng của dân tộc Việt Nam.
  • Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 2 của Đảng Lao động Việt Nam (1951): "Trong giai đoạn này, quyền lợi của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của toàn thể dân tộc là một, chính vì Đảng Lao động Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động cho nên nó phải là Đảng của dân tộc Việt Nam."
  • Năm 1961: "Đảng ta là Đảng của giai cấp, đồng thời cũng là Đảng của dân tộc."
• Lý giải của Hồ Chí Minh về Đảng là Đảng của dân tộc:
  1. Đại diện cho lợi ích của toàn thể dân tộc: Không chỉ đại diện cho lợi ích, nguyện vọng của giai cấp công nhân.
  2. Thành phần xuất thân của Đảng: Ngoài giai cấp công nhân, còn có những người ưu tú trong giai cấp nông dân, trí thức và các thành phần khác của xã hội.
  3. Gắn bó mật thiết với giai cấp lao động và toàn thể dân tộc: Trong tất cả các thời kỳ của cách mạng Việt Nam.
  4. Thống nhất giữa yếu tố giai cấp và yếu tố dân tộc: Sức mạnh của Đảng không chỉ bắt nguồn từ giai cấp công nhân mà còn bắt nguồn từ các tầng lớp lao động sản khác trong xã hội.

4.1.4 Quan Niệm của Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam Cầm Quyền

• Đảng cầm quyền: Đảng lãnh đạo nhân dân giành được chính quyền.
• Hồ Chí Minh sớm xác định: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam.
• Tác phẩm "Đường cách mệnh": Khẳng định vị trí, vai trò quan trọng hàng đầu của Đảng cách mệnh, nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
• Đảng lãnh đạo cách mạng: Để thiết lập và củng cố quyền làm chủ của nhân dân.
• Khái niệm đảng cầm quyền: Được dùng trong khoa học chính trị, chỉ một đảng chính trị đại diện cho một giai cấp đang nắm giữ và lãnh đạo chính quyền để điều hành quản lý đất nước nhằm thực hiện lợi ích của giai cấp mình.
• Di chúc của Hồ Chí Minh: Ghi cụm từ "Đảng cầm quyền".
• Đảng cầm quyền: Tiếp tục lãnh đạo sự nghiệp cách mạng trong điều kiện Đảng lãnh đạo quần chúng nhân dân giành được chính quyền, trực tiếp lãnh đạo bộ máy nhà nước để hoàn thành sự nghiệp độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.
• Mục đích lý tưởng của Đảng cầm quyền: Theo Hồ Chí Minh, Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của tổ quốc, của nhân dân.
• Đảng cầm quyền: Vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân.
  • Người lãnh đạo: Xác định quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng đối với toàn xã hội.
  • Người đầy tớ: Các đảng viên phải tận tâm tận lực phụng sự nhân dân.
• Đảng cầm quyền: Dân mới là chủ.
  • Quyền lực phải thuộc về nhân dân.
  • Xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân.
  • Đảng lãnh đạo cách mạng là để thiết lập và củng cố quyền làm chủ của nhân dân.

Tổng kết

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh vai trò lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, đồng thời yêu cầu Đảng phải luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ lợi ích của dân tộc và giai cấp công nhân. Đảng phải không ngừng tự đổi mới, chỉnh đốn để xứng đáng với vai trò lãnh đạo và sự tin yêu của nhân dân.