Thỏa thuận thuế quan mới giữa Mỹ và Việt Nam: Vui mừng hay lo lắng? | Put In

Tóm tắt nội dung video về thỏa thuận thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ

Key Concepts:

Thuế quan ba tầng: Cấu trúc thuế quan mới áp dụng cho hàng hóa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Transhipping (Chuyển tải): Hành vi lẩn tránh thuế quan bằng cách chuyển hàng hóa qua nước thứ ba.
Cán cân thương mại: Sự chênh lệch giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia.
Nội địa hóa: Tỷ lệ giá trị sản phẩm được sản xuất trong nước.
WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới): Tổ chức quốc tế điều chỉnh thương mại giữa các quốc gia thành viên.

Tổng thống Donald Trump tuyên bố đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam sau khi trao đổi với Tổng Bí thư Tô Lâm.
Thỏa thuận bao gồm cấu trúc thuế quan ba tầng:
- 20% thuế: Áp dụng cho tất cả hàng hóa "Made in Vietnam" nhập khẩu vào Hoa Kỳ.
- 40% thuế: Áp dụng cho hàng hóa chuyển tải (transhipping) qua Việt Nam.
- 0% thuế: Áp dụng cho tất cả hàng hóa của Hoa Kỳ nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.
Mục tiêu của Hoa Kỳ: Giải quyết thâm hụt thương mại kỷ lục (123 tỷ đô năm 2024) với Việt Nam.

Mất lợi thế cạnh tranh về giá: Xói mòn mô hình gia công giá rẻ, buộc nhà xuất khẩu phải giảm lợi nhuận hoặc tăng giá.
Nguy cơ mất thị phần: Các nhà bán lẻ Mỹ có thể tìm kiếm nguồn cung thay thế từ các quốc gia khác như Ấn Độ, Bangladesh.
Ảnh hưởng đến các ngành chủ lực: Dệt may, da giày (kim ngạch xuất khẩu 25 tỷ đô năm 2024), đồ gỗ (15 tỷ đô) chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Ngành điện tử và linh kiện: Có sức chống chịu tốt hơn do hệ sinh thái sản xuất đã được đầu tư quy mô lớn.

Nhắm vào hành vi chuyển tải: Ngăn chặn việc lợi dụng Việt Nam làm "cửa sau" để né tránh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.
Buộc Việt Nam lựa chọn: Quản lý chặt chẽ hoạt động chuyển tải hoặc đối mặt với nguy cơ bị xem là một phần của vấn đề.

Mở cửa thị trường Việt Nam: Tạo điều kiện cho hàng hóa Mỹ tiếp cận thị trường gần 100 triệu dân.
Cơ hội tiếp cận nguồn cung giá rẻ: Việt Nam có thể nhập khẩu nguyên liệu, máy móc, công nghệ cao với giá rẻ hơn.
Các ngành hàng Hoa Kỳ hưởng lợi:
- Nông sản và thực phẩm: Thịt bò, đùi gà đông lạnh, táo Washington, bông, đậu tương.
- Năng lượng LNG và Ethanol: Thay thế than đá, đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phát thải.
- Ô tô động cơ lớn và SUV: Giảm giá bán lẻ, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
- Máy móc và công nghệ cao: Thiết bị bán dẫn, robot công nghiệp, thiết bị y tế công nghệ cao.
- Gỗ nguyên liệu: Củng cố vị thế nhà cung cấp gỗ chất lượng cao.

Lợi thế:
- Doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Mỹ có chi phí đầu vào rẻ hơn.
- Doanh nghiệp chứng minh được hàm lượng nội địa hóa cao có thể được giảm thuế xuống 10%.
Khó khăn:
- Các ngành hàng chủ lực (dệt may, da giày, đồ gỗ) đối mặt với thách thức lớn.
- Ngành thủy sản gặp khó khăn do đã phải đối mặt với thuế chống bán phá giá.

Trước đây: Hàng hóa Việt Nam chịu thuế suất trung bình 0-5% khi vào Mỹ, hàng hóa Mỹ chịu thuế khoảng 15% tại Việt Nam.
Thỏa thuận mới: Đảo ngược hoàn toàn logic này, hàng hóa Việt Nam chịu thuế 20%, hàng hóa Mỹ chịu thuế 0%.

Ý nghĩa tâm lý của con số 20%: Chia cộng đồng thành hai luồng quan điểm trái ngược (lạc quan và bi quan).
Tác động thực sự phụ thuộc vào:
- Chính sách của Washington đối với các quốc gia khác (đặc biệt là Trung Quốc).
- Quy chế ưu đãi dành cho các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam (Ấn Độ, Bangladesh, Mexico).

Thỏa thuận thương mại mới mang đến sự thay đổi lớn trong quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ.
Việt Nam cần điều chỉnh chiến lược để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ, cải cách thể chế, nâng cao năng lực nội tại và chủ động hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.