Những vũ khí thay đổi chiến tranh và lịch sử loài người | GordonFreeman | Thế Giới

Tóm tắt Video: Những Vũ Khí Làm Thay Đổi Chiến Tranh Trước Khi Súng Trường Ra Đời

Key Concepts: Giáo, Cung tên (cung dài, cung tổng hợp), Kiếm, Thuyền chiến Gale, Giáp trụ, Chiến mã xa, Bàn đạp ngựa, Lửa Hy Lạp, Pháo cơ khí (Katapult, Oneen Nager, Trebuchet).

1. Giáo (Giáo thương, Kích, Lao):

• Nguồn gốc: Từ cành cây nhọn đầu thời tiền sử (3500 TCN), phát triển thành lao bịt đồng, giáo.
• Ứng dụng:
  • Thời tiền sử: Ném khi đi săn.
  • Thời kỳ thành thị: Đội hình Phalange (Hy Lạp), Legion (La Mã) sử dụng giáo dài, lao ném (Pilum).
  • Thời Trung Cổ: Vũ khí xào (Polearm) như Naginata (Nhật), Kích, Thương.
• Ví dụ:
  • Alexander Đại Đế dùng trọng kỵ binh cầm thương.
  • Quân đội Thụy Sĩ thời Phục Hưng dùng thương hạ kỵ binh.
  • Kỵ binh Ba Lan, Nga dùng thương trong Thế Chiến II.
• Tầm quan trọng: Vũ khí cơ bản, phổ biến từ cổ đại đến khi thuốc nổ được dùng rộng rãi.

2. Cung Tên:

• Cung Dài (Anh):
  • Trận Cracy: Quân Anh (cung dài) thắng quân Pháp (nỏ) do tốc độ bắn nhanh hơn.
  • Đặc điểm: Dài 1.7m, làm từ thủy tùng, lực kéo 32-36kg, tầm bắn tối đa 228.5m.
  • Yêu cầu: Cung thủ cần luyện tập cả đời.
• Cung Tổng Hợp (Châu Á):
  • Nguồn gốc: Trung Á.
  • Đặc điểm: Lõi gỗ uốn cong, lưng lót gân, bụng gắn sừng, mất một năm để chế tạo.
  • Ưu điểm: Ngắn, mềm dẻo, bắn tên xa.
  • Ví dụ: Người Hickos chinh phục Ai Cập, Thành Cát Tư Hãn chinh phạt.
• Tầm quan trọng: Cung dài thay đổi chiến tranh ở châu Âu trong một thế kỷ, cung tổng hợp ở châu Á trong 4000 năm.

3. Kiếm:

• Tính biểu tượng: Nhật Bản (Kiếm đạo), các nền văn hóa khác.
• Giá trị: Đắt đỏ, luyện công phu (độ cứng, dẻo dai).
• Ứng dụng:
  • Hy Lạp cổ: Vũ khí tối hậu.
  • La Mã: Gladius (kiếm ngắn) là vũ khí chính của binh sĩ Legion.
  • Thời Trung Cổ: Hiệp sĩ, Samurai sử dụng.
  • Bộ binh: Mang kiếm đến thế kỷ 18.
• Ví dụ:
  • Gustavus Adolphus (Thụy Điển) hạn chế súng lục, ưu tiên kiếm cho kỵ binh.
  • Binh sĩ Nhật dùng kiếm trong Thế Chiến II.
• Tầm quan trọng: Vũ khí quan trọng từ La Mã đến Nội Chiến Mỹ.

4. Thuyền Chiến Gale:

• Nguồn gốc: Thuyền độc mộc, thuyền da thú, thuyền buồm.
• Đặc điểm:
  • Thuyền chiến Hy Lạp: 18 binh sĩ, 162 người chèo, 20 sĩ quan, dài 32m, tải trọng 70 tấn, tốc độ 90m/phút.
  • Dễ điều khiển, xoay 180 độ.
• Chiến thuật:
  • Tay chèo ném đá làm gãy mái chèo địch.
  • Thủy thủ ném bình lửa Hy Lạp, chất lỏng nhớt, rắn độc.
• Ứng dụng: Vận chuyển quân, thống trị Bắc Âu (Viking).
• Tầm quan trọng: Phát triển chiến tranh trên biển thời cổ đại.

5. Giáp Trụ:

• Chất liệu: Đa dạng (kim loại, da thú, gỗ, sợi dừa, da cá).
• Nguyên tắc: Thay đổi theo vũ khí đối phương.
• Các loại:
  • Áo giáp xuồng (Trung Quốc).
  • Áo giáp lưới (Ả Rập, Ba Tư, Ấn Độ, Tây Phi).
  • Áo giáp vảy, áo giáp phiến (Nhật, La Mã).
  • Áo choàng phiến (chống nỏ).
  • Giáp phiến (chống cung dài, nỏ, súng tay).
• Khiên: Quan trọng (Hoplon của Hy Lạp), khiên đứng.
• Thời hiện đại: Mũ sắt (Thế Chiến I), áo chống đạn (phi công, bộ binh).
• Tầm quan trọng: Bảo vệ binh sĩ, phát triển theo vũ khí tấn công.

6. Chiến Mã Xa:

• Nguồn gốc: Lưỡng Hà (Sumer).
• Phát triển:
  • Xe bốn bánh (Sumer) -> xe hai bánh (linh hoạt hơn).
  • Cải tiến (Casus): Ngựa kéo, nhẹ hơn, bánh nan hoa, cung tổng hợp.
• Ứng dụng:
  • Người Hickos xâm lược Ai Cập.
  • Người Arian xâm lược Ấn Độ.
  • Người Mittani xâm lược Anatolia.
• Chiến thuật: Bắn hàng loạt (Ai Cập).
• Suy thoái: Kỵ binh thay thế (ngựa khỏe hơn, cung thủ bắn trên lưng ngựa).
• Tầm quan trọng: Thay đổi chiến tranh cơ động.

7. Bàn Đạp Ngựa:

• Trận Adrianople: Kỵ binh Goth đánh bại La Mã nhờ bàn đạp ngựa.
• Tác dụng: Tạo liên kết vững chắc giữa người và ngựa, tăng sức mạnh tấn công.
• Lan rộng: Khắp Trung và Tây Âu.
• Ứng dụng: Xây dựng đơn vị trọng kỵ binh đánh giáo.
• Tầm quan trọng: Thay đổi chiến thuật kỵ binh.

8. Lửa Hy Lạp:

• Ứng dụng: Quân Đông La Mã chống lại quân Ả Rập.
• Đặc điểm: Cháy trong nước, công thức bí mật.
• Thành phần: Vôi, dầu mỏ/nhựa thông.
• Cơ chế: Phun ra từ miệng thú, bùng cháy ngay lập tức.
• Tác dụng: Vũ khí tâm lý và vật lý.
• Tầm quan trọng: Thay đổi chiến tranh ở Đông Địa Trung Hải.

9. Pháo Cơ Khí:

• Katapult (Hy Lạp):
  • Nguồn gốc: Siracus.
  • Đặc điểm: Cung khổng lồ, tời kéo, bắn tên/đá.
  • Ứng dụng: Công thành, pháo dã chiến (Alexander Đại Đế).
• Oneen Nager (La Mã): Máy ném đá một tay đòn.
• Trebuchet (Tây Âu):
  • Đặc điểm: Xà rầm, đối trọng, ném đá/xác chết.
  • Hạn chế: Kích thước lớn.
• Tầm quan trọng: Công thành, quan hệ quốc tế (răn đe).

Kết luận: Video trình bày chi tiết các loại vũ khí đã định hình chiến tranh trước khi súng trường ra đời, từ giáo mác thô sơ đến pháo cơ khí phức tạp. Mỗi loại vũ khí đều có lịch sử phát triển, ứng dụng và tác động riêng, phản ánh sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và chiến thuật quân sự trong từng thời đại.