Nguy hiểm tự phá thai tại nhà - Khi lời cảnh báo bị bỏ qua | VTV24

Key Concepts

• Vỡ tử cung (Uterine rupture): Tình trạng thành tử cung bị rách, một biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
• Rau cài răng lược (Placenta accreta): Tình trạng nhau thai bám sâu bất thường vào thành tử cung, có thể xâm lấn các cơ quan lân cận như bàng quang.
• Phá thai ngoại khoa (Surgical abortion): Phương pháp đình chỉ thai bằng cách can thiệp thủ thuật vào buồng tử cung.
• Phá thai bằng thuốc (Medical abortion): Phương pháp đình chỉ thai bằng cách sử dụng phối hợp hai loại thuốc là Mifepristone và Misoprostol.
• Chỉ định (Indications): Các điều kiện cho phép thực hiện một phương pháp điều trị.
• Chống chỉ định (Contraindications): Các điều kiện không cho phép thực hiện một phương pháp điều trị do nguy cơ gây hại.
• Sốc phản vệ (Anaphylactic shock): Phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.
• Chửa ngoài tử cung (Ectopic pregnancy): Tình trạng thai phát triển bên ngoài tử cung, thường là trong ống dẫn trứng.
• Kế hoạch hóa gia đình (Family planning): Các biện pháp giúp cá nhân và cặp đôi đạt được số con mong muốn và khoảng cách sinh con.
• Tránh thai khẩn cấp (Emergency contraception): Biện pháp tránh thai được sử dụng sau quan hệ tình dục không an toàn để ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn.
• Vô sinh (Infertility): Tình trạng không thể thụ thai sau một khoảng thời gian cố gắng.

Các Trường Hợp Cấp Cứu Thực Tế

Video mở đầu bằng việc trình bày hai trường hợp cấp cứu nghiêm trọng do tự ý phá thai tại nhà:

• Trường hợp 1: Sản phụ 27 tuổi vỡ tử cung
  • Tình huống: Sản phụ đã có hai con, không có nhu cầu mang thai tiếp, tự ý mua thuốc tránh thai (thực chất là thuốc phá thai) trên mạng để sử dụng.
  • Tình trạng khi nhập viện: Đau bụng dữ dội. Siêu âm cho thấy thai nhi nằm ở vị trí bất thường.
  • Chẩn đoán của bác sĩ: Bệnh nhân đã mổ đẻ cũ hai lần, thai khoảng 25-26 tuần. Bụng cứng, phản ứng nhiều. Thai và rau đã chui vào trong ổ bụng, có rất nhiều máu trong bụng.
  • Hậu quả: Khi mổ lấy thai, thai nhi nặng hơn 1 kg (tương đương tháng thứ bảy của thai kỳ). Theo quy định, trường hợp này không được bỏ thai do thai quá lớn. Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã nỗ lực bảo toàn tử cung cho bệnh nhân, nhưng sức khỏe của người mẹ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều về sau.
• Trường hợp 2: Phụ nữ mang thai 26 tuần bị rau cài răng lược
  • Tình huống: Bệnh nhân tự uống thuốc phá thai tại nhà khi thai 26 tuần.
  • Tình trạng khi nhập viện: Chảy máu nhiều do rau cài răng lược cắm vào bàng quang.
  • Hậu quả: Các bác sĩ buộc phải cắt bỏ tử cung. May mắn, tính mạng của cả mẹ và con đều được bảo toàn.
  • Lời chia sẻ của bệnh nhân: "Bây giờ nhà khó khăn không có ai giúp đỡ. Thiên hạ người ta bảo em là con trưởng hoang nọ kia. Hôm nay em quyết định em bỏ. Em cứ nghĩ là bảy tuần đầu người ta có thúc được thì chắc họ sẽ có thúc 20 21 tuần. Lúc ấy giờ em nghĩ là có ối xong là dặn nó ra là phát là hết luôn." Điều này cho thấy sự thiếu hiểu biết nghiêm trọng về quy trình và giới hạn tuổi thai khi phá thai.

Nguy Cơ và Hậu Quả của Tự Ý Phá Thai tại Nhà

• Hậu quả nhãn tiền: Tính mạng bị đe dọa, đặc biệt với thai từ 7 tuần tuổi trở lên.
• Biến chứng nguy hiểm: Hàng loạt biến chứng có thể xảy ra khi phá thai bằng thuốc tại nhà hoặc tại các dịch vụ y tế không đủ điều kiện.

Phân Tích Chuyên Sâu về Phá Thai Bằng Thuốc (Bác sĩ Chuyên khoa 2 Hà Duy Tiến - Bệnh viện Phụ sản Trung ương)

Bác sĩ Hà Duy Tiến đã phân tích cụ thể về các phương pháp phá thai, chỉ định, chống chỉ định và biến chứng của phá thai bằng thuốc.

• Các Phương Pháp Phá Thai:
  • Phá thai ngoại khoa: Can thiệp thủ thuật trong buồng tử cung.
  • Phá thai bằng thuốc: Được Bộ Y tế cấp phép từ năm 2002.
• Phá Thai Bằng Thuốc: Định nghĩa và Thuốc Sử Dụng:
  • Là phương pháp sử dụng phối hợp hai loại thuốc: Mifepristone và Misoprostol để gây sảy thai.
• Chỉ Định và Chống Chỉ Định:
  • Chỉ định tuổi thai: Theo Bộ Y tế Việt Nam, phá thai bằng thuốc được chỉ định cho thai từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 22.
  • Chống chỉ định: Không được áp dụng phá thai bằng thuốc cho các trường hợp sau:
    • Bệnh về tuyến thượng thận, hen suyễn, đái tháo đường, lupus ban đỏ.
    • Tăng huyết áp không kiểm soát được.
    • Bệnh tim mạch (hẹp van hai lá), tắc mạch hoặc tiền sử tắc mạch.
    • Thiếu máu nặng, rối loạn đông máu, đang sử dụng thuốc chống đông.
    • Dị ứng với bất kỳ thành phần nào của Mifepristone và Misoprostol.
    • Mổ cũ nhiều lần (đặc biệt trên hai lần), tử cung dị dạng, u tử cung to.
    • Thận trọng với bà mẹ đang cho con bú và mổ đẻ dưới một lần.
• Các Biến Chứng và Tai Biến:
  • Sốc: Có thể là sốc phản vệ, sốc thuốc, sốc do chảy máu hoặc vỡ tử cung.
  • Chảy máu nhiều: Một trong những tai biến phổ biến và nguy hiểm.
  • Ra máu kéo dài: Kéo dài trên 15 ngày.
  • Nhiễm khuẩn: Sau quá trình phá thai.
  • Không xác định được vị trí thai: Nhiều trường hợp tự phá thai bằng thuốc không xác định được thai nằm trong buồng tử cung, có thể là chửa ngoài tử cung, rất nguy hiểm.

Thực Trạng Mua Bán Thuốc Phá Thai Trôi Nổi và Thiếu Hiểu Biết

• Nguy hiểm của tự ý mua và sử dụng thuốc: Việc sản phụ tự ý mua thuốc và tự lên phác đồ phá thai cho mình là hiện tượng hết sức nguy hiểm.
• Thống kê phá thai không an toàn (thế giới):
  • Hàng năm, khoảng 25% phụ nữ mang thai có chủ định phá thai.
  • Trong đó, 22 triệu phụ nữ sử dụng các biện pháp phá thai không an toàn, chủ yếu xảy ra ở các nước đang phát triển.
  • 41% trong số 22 triệu ca phá thai không an toàn xảy ra ở độ tuổi 16-24.
• Hai khía cạnh của phá thai không an toàn:
  • Người ra chỉ định phá thai: Sản phụ tự ý phá thai không được đào tạo và không có kiến thức về vấn đề này, dẫn đến nguy hiểm.
  • Điều kiện cơ sở vật chất: Phá thai tại nhà không đảm bảo điều kiện y tế, dẫn đến tỷ lệ biến chứng và tai biến cao, đe dọa tính mạng.

Tình Hình Nạo Phá Thai tại Việt Nam

• Tỷ lệ: Dù có xu hướng giảm, Việt Nam vẫn nằm trong số các nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất khu vực và thế giới.
• Số liệu:
  • Ước tính mỗi năm có hơn 300.000 ca phá thai.
  • Khoảng 3.000 ca phá thai ở độ tuổi vị thành niên tại các cơ sở y tế công lập mỗi năm (con số thực tế có thể cao hơn do không thống kê hết từ các cơ sở tư nhân).
• Tuổi thai khi phá:
  • Đa số trường hợp phá thai được thực hiện từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 7 của thai kỳ.
  • 12% ca phá thai có tuổi thai dưới 4 tuần.
  • 8,7% ca phá thai có tuổi thai từ 8 đến 11 tuần.
  • Vẫn có tỷ lệ nhỏ đình chỉ thai ở tuần 12-15 hoặc từ tuần 16 trở lên.
• Nhu cầu kế hoạch hóa gia đình: Khoảng 67% phụ nữ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Tuy nhiên, nhu cầu kế hoạch hóa gia đình chưa được đáp ứng đầy đủ, đặc biệt trong nhóm chưa kết hôn.

Lời Khuyên về Phá Thai An Toàn và Kế Hoạch Hóa Gia Đình

• Phá thai an toàn:
  • Tất cả phụ nữ mang thai ngoài kế hoạch muốn đình chỉ thai phải đến các cơ sở y tế chuyên khoa (bệnh viện phụ sản).
  • Được thăm khám bởi nhân viên y tế (bác sĩ, nữ hộ sinh, điều dưỡng) đã được tập huấn về phá thai an toàn.
  • Cơ sở y tế phải đảm bảo điều kiện để xử trí khi có tai biến xảy ra.
• Lạm dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp:
  • Phá thai chỉ là một giải pháp cuối cùng. Cần sử dụng các biện pháp tránh thai tốt để phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn.
  • Giới trẻ hiện nay thường lạm dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp.
  • Khuyến cáo: Không sử dụng quá 2 lần/tháng và 3 lần/năm.
  • Hậu quả lạm dụng: Biện pháp tránh thai không an toàn, tỷ lệ thất bại rất cao (70-76%), dẫn đến mang thai ngoài kế hoạch.
• Ảnh hưởng lâu dài của phá thai không an toàn:
  • Sức khỏe chung: Đe dọa tính mạng.
  • Sức khỏe sinh sản: Ảnh hưởng lâu dài, dẫn tới vô sinh.
  • Tinh thần: Gây ám ảnh, lo sợ, lo âu và bất an.

Kết Luận

Video nhấn mạnh nguy hiểm khôn lường của việc tự ý phá thai tại nhà, đặc biệt khi thiếu hiểu biết về tuổi thai, tình trạng sức khỏe và quy định y tế. Các trường hợp cấp cứu thực tế cho thấy hậu quả nghiêm trọng từ vỡ tử cung đến cắt bỏ tử cung, đe dọa tính mạng và sức khỏe sinh sản. Bác sĩ Hà Duy Tiến đã cung cấp thông tin chi tiết về các phương pháp phá thai an toàn, chỉ định, chống chỉ định và các biến chứng có thể xảy ra. Video cũng chỉ ra thực trạng đáng báo động về việc dễ dàng mua thuốc phá thai trôi nổi và tỷ lệ phá thai cao ở Việt Nam, cùng với việc lạm dụng các biện pháp tránh thai khẩn cấp. Thông điệp chính là phụ nữ cần trang bị kiến thức đầy đủ về kế hoạch hóa gia đình, sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả và tuyệt đối không tự ý phá thai tại nhà. Mọi quyết định đình chỉ thai phải được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa, đảm bảo an toàn để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người mẹ.