Khi livestream trở thành ngành kinh tế: Sau bùng nổ là phải siết chặt | VTV24

Key Concepts:

• Livestream bán hàng: Hoạt động bán hàng trực tuyến thông qua phát video trực tiếp.
• Dự thảo luật thương mại điện tử: Dự luật đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến, trong đó có nội dung siết chặt quản lý livestream bán hàng.
• Assess Street Việt Nam: Tổ chức cung cấp số liệu và báo cáo về thị trường thương mại điện tử Việt Nam.
• KOL (Key Opinion Leader): Người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, thường được thuê để quảng bá sản phẩm.
• Gian lận thương mại: Các hành vi lừa dối, gây thiệt hại cho người tiêu dùng trong hoạt động thương mại.
• Chuyển đổi số: Quá trình ứng dụng công nghệ số vào các hoạt động kinh tế, xã hội.
• Quy tắc ứng xử cho streamer: Bộ quy tắc do chính phủ Trung Quốc ban hành, quy định các hành vi được và không được phép thực hiện trong livestream.

1. Bối cảnh và sự phát triển của livestream bán hàng tại Việt Nam:

• Livestream bán hàng đã phát triển nhanh chóng và trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế Việt Nam.
• Năm 2024, trung bình mỗi tháng có 2,5 triệu phiên livestream với sự tham gia của hơn 50.000 nhà bán hàng trên các nền tảng như Facebook, Shopee, TikTok Shop.
• Người Việt dành trung bình 13 tiếng/tuần để xem livestream và 95% người tiêu dùng trực tuyến đã từng mua hàng qua hình thức này trong quý 1/2024.
• Dự báo livestream có thể đóng góp tới 20% doanh thu thương mại điện tử vào năm 2026 (Assess Trad Việt Nam).
• Livestream không chỉ dành cho người nổi tiếng mà còn là kỹ năng mưu sinh của nhiều người, từ thợ thủ công đến tiểu thương.
• Ví dụ: Tại xã Phượng Dực (Hà Nội), nông dân học livestream, viết nội dung bằng AI để quảng bá sản phẩm thủ công. Chị Thêu tăng 40% lượng khách nhờ livestream. Bà Lương, người làm nghề mây tre đan hơn 30 năm, cũng học livestream để tiếp cận thị trường.

2. Dự thảo luật thương mại điện tử và các quy định mới:

• Dự thảo luật thương mại điện tử đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến nhằm kiểm soát hoạt động livestream.
• Người livestream phải công khai thông tin (họ tên, mã số thuế, địa chỉ kinh doanh, số điện thoại) và chịu trách nhiệm pháp lý như đơn vị kinh doanh chính thức.
• Hàng hóa bán qua livestream phải đảm bảo thông tin về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm.
• Các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội phải xây dựng cơ chế giám sát, ngăn chặn gian lận thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

3. Kinh nghiệm quản lý livestream bán hàng tại Trung Quốc:

• Trung Quốc đã có kinh nghiệm quản lý livestream bán hàng từ nhiều năm trước.
• Năm 2021, streamer Yin Hang bị cấm phát trực tuyến 630 năm vì dàn dựng sự kiện bán hàng lừa đảo.
• Giới chức Trung Quốc siết chặt quản lý thương mại điện tử và livestream bán hàng.
• Đầu tháng 6/2024, cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc lấy ý kiến về quy định giám sát livestream, yêu cầu nền tảng tăng cường xác minh danh tính và đánh giá trình độ của streamer.
• Trung Quốc ban hành bộ quy tắc ứng xử cho streamer, liệt kê 31 hành vi bị cấm. Streamer về các vấn đề chuyên môn phải có bằng cấp tương ứng.
• Người bán hàng qua livestream phải cung cấp thông tin chân thực, chính xác, toàn diện về hàng hóa, làm rõ nguồn gốc xuất xứ.
• Người nổi tiếng quảng bá hàng hóa phải chịu trách nhiệm như người đại diện thương hiệu. Vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm và có thể bị đưa vào danh sách đen.

4. Vấn đề và thách thức trong livestream bán hàng:

• Tình trạng chốt đơn lừa đảo, người bán không rõ danh tính.
• Quảng cáo sai sự thật, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.
• Thông tin sai lệch, quảng cáo quá lố, chất lượng hàng hóa không đồng đều (Trung Quốc).
• Một số KOL dùng chiêu trò gây tranh cãi, thiếu đạo đức nghề nghiệp (Trung Quốc).

5. Giải pháp và định hướng:

• Dự thảo luật thương mại điện tử là bước đầu tiên để đặt lại nguyên tắc cho livestream bán hàng.
• Cần xác minh danh tính, minh bạch hàng hóa, xử lý vi phạm.
• Biến livestream từ trào lưu thành một phần bền vững của nền kinh tế số.
• Hỗ trợ người nông dân chuyển đổi số, bán hàng trên sàn thương mại điện tử, tạo video clip quảng bá sản phẩm.
• Đào tạo từ cơ bản đến chuyên sâu cho người bán hàng livestream.

6. Notable Quotes:

• Không có quotes cụ thể nào được trích dẫn trực tiếp trong transcript.

7. Technical Terms and Concepts:

• Livestream: Phát video trực tiếp trên mạng, thường được sử dụng để bán hàng, giao lưu, giải trí.
• Thương mại điện tử: Hoạt động mua bán hàng hóa, dịch vụ thông qua các phương tiện điện tử.
• KOL (Key Opinion Leader): Người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, thường được thuê để quảng bá sản phẩm.
• AI (Artificial Intelligence): Trí tuệ nhân tạo, công nghệ mô phỏng trí tuệ con người.
• Nền tảng số: Các ứng dụng, website, mạng xã hội được sử dụng để cung cấp dịch vụ, kết nối người dùng.

8. Data and Statistics:

• Năm 2024, trung bình mỗi tháng có 2,5 triệu phiên livestream tại Việt Nam.
• 95% người tiêu dùng trực tuyến Việt Nam đã từng mua hàng qua livestream trong quý 1/2024.
• Livestream có thể đóng góp tới 20% doanh thu thương mại điện tử Việt Nam vào năm 2026.
• Chị Thêu (xã Phượng Dực) tăng 40% lượng khách nhờ livestream.
• Streamer Yin Hang (Trung Quốc) bị cấm phát trực tuyến 630 năm vì lừa đảo.

9. Logical Connections:

• Video bắt đầu bằng việc giới thiệu dự thảo luật thương mại điện tử và sự cần thiết phải quản lý livestream bán hàng.
• Sau đó, video trình bày về sự phát triển của livestream bán hàng tại Việt Nam, kèm theo số liệu và ví dụ cụ thể.
• Video tiếp tục phân tích kinh nghiệm quản lý livestream bán hàng tại Trung Quốc, từ đó rút ra bài học cho Việt Nam.
• Cuối cùng, video đề xuất các giải pháp và định hướng để phát triển livestream bán hàng một cách bền vững.

10. Synthesis/Conclusion:

Livestream bán hàng đã trở thành một xu hướng phổ biến và đóng góp quan trọng vào nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đặt ra nhiều thách thức về quản lý và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Dự thảo luật thương mại điện tử là một bước đi quan trọng để giải quyết những vấn đề này, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững cho livestream bán hàng. Kinh nghiệm từ Trung Quốc cho thấy việc quản lý chặt chẽ và có quy tắc rõ ràng là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành này.