Căng thẳng hạt nhân Mỹ - Iran leo thang sau lời dọa của Tổng thống Trump

Tóm tắt Video YouTube: Iran đe dọa sở hữu vũ khí hạt nhân nếu bị tấn công

Key Concepts:

• Vũ khí hạt nhân
• Thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA)
• Làm giàu uranium
• Lệnh trừng phạt
• Đàm phán gián tiếp
• Áp lực tối đa
• IAEA (Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế)

1. Tuyên bố của Iran về vũ khí hạt nhân:

• Iran tuyên bố sẽ sở hữu vũ khí hạt nhân nếu bị Mỹ hoặc các lực lượng ủy nhiệm tấn công. Đây là phản ứng trước cảnh báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump về một cuộc tấn công "chưa từng có" nếu Iran không chấp nhận một thỏa thuận hạt nhân mới.
• Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei cảnh báo Iran sẽ trả đũa nếu bị Mỹ tấn công. Ông nói: "Họ đe dọa tấn công chúng ta, điều mà chúng ta không nghĩ là có khả năng xảy ra. Nhưng nếu họ gây ra bất kỳ hành vi phá hoại nào, họ chắc chắn sẽ nhận được đòn đáp trả mạnh mẽ."
• Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình, nhưng tuyên bố mới nhất cho thấy họ sẵn sàng thay đổi điều này.
• Iran có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân, nhưng sắc lệnh của lãnh đạo Ali Khamenei là không hướng tới sản xuất vũ khí. Tuy nhiên, nếu Iran bị tấn công hạt nhân, họ sẽ buộc phải tiến tới điều đó để tự vệ.

2. Phản ứng của Mỹ và bế tắc trong đàm phán:

• Tuyên bố của Iran là phản ứng trước cảnh báo của Tổng thống Trump về biện pháp quân sự và áp thuế thứ cấp đối với Iran nếu Tehran không đạt được thỏa thuận mới về chương trình hạt nhân.
• Cuộc đàm phán giữa hai bên vẫn đang bế tắc do lập trường cứng rắn của cả Mỹ và Iran.
• Tehran khẳng định sẽ không đàm phán với Washington trong điều kiện bị áp đặt "áp lực tối đa".
• Tổng thống Iran cho biết Tehran vẫn để ngỏ khả năng đàm phán gián tiếp với Mỹ. "Chúng tôi không tránh né các cuộc đàm phán, nhưng những vi phạm thỏa thuận trong quá khứ đã gây ra nhiều vấn đề cho chúng tôi. Người Mỹ phải chứng minh rằng họ có thể tạo dựng lòng tin."

3. Thư của Tổng thống Trump và phản hồi của Iran:

• Tháng trước, Tổng thống Trump đã gửi thư cho lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, yêu cầu Iran chấm dứt chương trình hạt nhân, ngừng làm giàu uranium và ngừng hỗ trợ các nhóm vũ trang như Hezbollah và Houthi. Đổi lại, Mỹ sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và chấm dứt tình trạng cô lập quốc tế của Iran.
• Lá thư đặt ra thời hạn hai tháng để Iran tuân thủ các yêu cầu hoặc bắt đầu đàm phán. Nếu không, Mỹ cảnh báo sẽ sử dụng biện pháp quân sự.
• Iran đã gửi phản hồi thông qua Oman, quốc gia trung gian. Nội dung phản hồi cho thấy Iran không sẵn sàng nhượng bộ trước các điều kiện mà Mỹ đưa ra, cho rằng các lời đe dọa trong lá thư là "chiến thuật bắt nạt" của Mỹ.

4. Lo ngại của phương Tây và thỏa thuận hạt nhân JCPOA:

• Các nước phương Tây lo ngại về khả năng phát triển hạt nhân của Iran, đặc biệt sau khi thỏa thuận hạt nhân JCPOA ký năm 2015 bị phá vỡ năm 2018 khi Tổng thống Trump rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận.
• Ngoài việc rút khỏi thỏa thuận, Mỹ còn tái áp đặt các lệnh trừng phạt làm tê liệt kinh tế Iran.
• Đáp lại, Tehran cũng dần từ bỏ các cam kết hạn chế hạt nhân của mình trong thỏa thuận.
• Iran thừa nhận đã tăng tốc làm giàu uranium lên mức 60%. Độ tinh khiết cần đạt cấp độ vũ khí là 90%.
• IAEA nhiều lần cảnh báo đây là xu hướng đáng lo ngại.

5. Giải pháp và thiện chí từ cả hai phía:

• Lựa chọn tốt nhất để ngăn chặn cuộc khủng hoảng leo thang là đạt được một thỏa thuận hạt nhân hiệu quả có thể kiểm chứng.
• Để đạt được điều đó, cần thiện chí của cả hai phía.
• Iran cần cho thấy tính minh bạch và đẩy lùi các hoạt động khiến cộng đồng quốc tế lo ngại rằng họ muốn sở hữu vũ khí hạt nhân.
• Về phía Mỹ, cần đưa ra tín hiệu với Iran rằng nước Mỹ nghiêm túc về một thỏa thuận cùng có lợi và tránh xa các yêu cầu mà Iran cho là phi thực tế.

Kết luận:

Tóm lại, video trình bày tình hình căng thẳng leo thang giữa Iran và Mỹ liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Iran đe dọa phát triển vũ khí hạt nhân nếu bị tấn công, trong khi Mỹ tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt và đe dọa quân sự. Tương lai của thỏa thuận hạt nhân vẫn còn bấp bênh, và cần có thiện chí từ cả hai phía để đạt được một giải pháp hòa bình và bền vững.